Voorbereiding
Een project van Welzijn Scheveningen
| De deelnemers | De begeleiders | Sponsors |
Egbert Angila
Jowi Cicilia
Kevin Goudriaan
Suresh Hettiarachige
Rodjeano Hooi
Gino Hoyer
Fergel Landolf
Dairick Pieter
Edison Poerwoatmodjo
Vedat Saglam | Piet Prinsenberg
Rick Koch
Raymond van Bohemen 
| Start Foundation
Van Leeuwen houthandel BV
Palletcentrale
Gewi machines
Viking direct
En dank aan allen die kledingen en/of goederen gegeven hebben. Er ging een vrachtwagen vol met goederen naar Haranglab. |
Graag stel ik me even voor
Piet Prinsenberg, 56 jaar, werkt bij het Albeda College te Rotterdam als coördinator/docent bij het project VOORWERK, een arbeidsmarktgericht leertraject. Voorwerk heeft tot doel om voortijdige schoolverlaters een kans te bieden om toch nog een startkwalificatie te behalen. De deelnemers gaan langdurig enkele dagen per week op stage en volgen op school de voor hen benodigde theoretische lessen en sociale vaardigheden.
Al lange tijd liep ik met de gedachte om met juist deze groep leerlingen eens een werkproject te gaan doen over de grens. Ik ben namelijk van mening dat deze jongeren daar veel kunnen leren. Te denken valt aan teamwork, reizen, verantwoordelijkheid nemen, werkervaring opdoen, zelf voor je eten zorgen, hoe het is om geen stromend water, douche of luxe w.c. te hebben. Eens meemaken wat het is om in armoe te leven, wat het is om echt kansarm te zijn. Maar ook om anderen te helpen, om iets voor de ander over te hebben.
Na enig speurwerk op internet kwam ik al snel terecht bij Welzijn Scheveningen en nam daar contact mee op. Ik maakte kennis met Raymond van Bohemen die zeer enthousiast was over een project in Roemenië waar ze al twee maal geweest waren.
Voorbereiding
Eind februari begon de voorbereiding. Er zijn van voorgaande groepen (Welzijn Scheveningen) films gedraaid en twee jongeren die daar al geweest zijn hebben info 
verstrekt en de vele vragen beantwoord. Daarna kwamen we iedere dinsdagmiddag na schooltijd bij elkaar. Uniek voor deze jongeren, en al snel waren ze gemotiveerd om mee te gaan.
Pers/publiciteit
Er zijn 2 berichten verschenen in plaatselijke Rotterdamse kranten. Naar aanleiding hiervan zijn we benaderd door Roaring Films of het mogelijk zou zijn om van dit project een film te maken. Na overleg met directies en met PR functionarissen van het Albeda College kregen we goedkeuring om dat te verwezenlijken.
De filmploeg, Debbie Kleijn & Jan Katsma, filmde al tijdens de voorbereidingen en gaan mee naar Roemenië. De bedoeling is dat er van deze reis 3 afleveringen van elk ca. 25 minuten, zal worden uitgezonden bij de NPS (Ned. 3)
Verslag van de reis
(Fotoboek van deze reis)
14 mei. Vrachtwagen vol vertrokken naar Haranglab
Vrijdagmiddag 14 mei is vanuit het Alberdacollege te Rotterdam een vrachtwagen vol met kleding, gereedschappen, bouwmaterialen en oude schoolbanken vertrokken naar Haranglab. Deze materialen zijn door particulieren, bedrijven en het Albeda College geschonken en gaan naar het wijkcentrum in Haranglab.
In Haranglab wordt de kleding door de Rotterdamse jongeren en lokale vrijwilligers, gesorteerd en in het wijkcentrum uitgestald. Later kunnen dan de zigeuners die in de buurt van het centrum wonen, passende kleding uitzoeken. Om te voorkomen dat er met de kleding gehandeld wordt geeft men steeds één set kleding per persoon.
17 mei. Een extra lange reis met vertragingen maar de sfeer is goed
De groep van het Albeda college is maandagochtend 17 mei in alle vroegte vanuit het station in Rotterdam vertrokken. Na een aantal uren kreeg men in de trein oponthoud na een kleine onenigheid met een mede reiziger. Hierdoor werd de trien opgehouden en miste men in Utrecht bij het overstappen de aansluitende trein naar Frankfurt.
18 mei. Een nachtje in Wenen
Dinsdagochtend was er contact met de groep via de mobiel van Raymond. De sfeer bleek opperbest maar de vertragingen waren behoorljik opgelopen. Noodgedwongen heeft men de nacht op een pleintje in Wenen doorgebracht. Daarna Hongarije doorkruist en op dinsdag 18 mei om 13.00 uur aangekomen in de Roemeense grensplaats Arad. Ondanks het tijdsverlies kan iedereen het goed met elkaar vinden, en er worden veel opnames gemaakt door de filmploeg.
Woensdag 19 mei. We zijn aangekomen!
Precies om middernacht in de nacht van dinsdag op woensdag kwam de groep in Haranglab aan. Na Arad bleek het niet mogelijk verder met de trein te reizen. Daarom is een bus gehuurd die de groep naar hun uiteindelijke bestemming heeft gebracht. De totale reis heeft zo'n 40 uur geduurd en iedereen was goed moe. Pas in haranglab heeft de groep Heymen Westerveld ontmoet. Van gezamenlijk met hem reizen is dus helaas niks terecht gekomen.
'Na een korte maar lekkere nachtrust konden wij s'morgens zien in wat voor een omgeving we waren. Terug in de tijd met paard en wagens, ongeplaveide wegen, loslopende ganzen en eenden, mensen die naar het land liepen om daar te gaan werken en een ossenkar die hooi ging halen. Kortom, als je Rotterdam gewend bent dan is het even goed kijken of je niet droomt.'
Ondanks de moeheid van het reizen werd woensdag meteen begonnen het verkennen van het dorp. Daarna werd de moestuin omgespit. Samen met Raymond en Rik zijn enkele jongens naar het dorp geweest en hebben hout gekocht voor het dakbeschot. Ook is er voorwerk gedaan voor de klus van de dag daarop: het aftimmeren van de binnenkant van het dak.
'Gelijk de eerste dag zijn we naar het ontmoetingscentrum gegaan om een kijkje te nemen in het dorpje op de heuvel, waar de zigeuners met hun kinderen wonen. Ook dat was even schrikken omdat die mensen wel heel primitieve onderkomens hebben, klein, vuil, zonder ramen of deuren, wat zal het daar in de winter koud zijn, -25 graden is daar geen uitzondering.'
De vrachtwagen
Omdat de jongeren (te) laat in Haranglab aan waren gekomen, was de bus dinsdag, onder begeleiding van de politie, al geleegd door de zigeuners en buurtbewoners. Zo'n 80% van de goederen is goed aangekomen, de rest is onderweg en/of bij het uitladen verdwenen. Jammer, maar wel begrijpelijk bij zo'n armoede.
Donderdag 20 mei. De jongens "gaan als een speer"
Binnen een dag is één kamer op zolder betimmerd met een dakbeschot. De groep van vorig jaar had het dak met "zilverkleurig bubbeltjes folie" al geïsoleerd. Vanaf nu is het in de winter mogelijk boven te slapen waardoor Heymen de mogelijkheid heeft een ziekenboeg en noodslaapplaatsen in te richten. Heymen is zo blij als een kind.
Naast het dakbeschot zijn enkele jongens bezig geweest met het plaatsen van glas en het maken van een doopfont in de ontmoetingsruimte/kerkzaal. Een doopfont is een waterbak om tijdens kerkdiensten kinderen in te dopen.
Ook deze dag ging in een goede sfeer voorbij. Raymond vindt de groep zeer gemotiveerd, hardwerkend en toch relaxed. De jongeren zijn erg onder de indruk van de armoede en de primitieve leefomstandigheden en dat geeft hen de motivatie om zich hard in te spannen.
In de avond hebben de jongeren het krottendorp bezocht. Hier leven zo'n 135 zigeuners in eenvoudige hutten gemaakt van hout, leem, plastic en een dak van stro. Dit bezoek maakte de jongeren nogal emotioneel. "De werkelijheid was precies zoals ze in de film hadden gezien". Maar een film bekijken of er persoonlijk tussen staan is "andere koek".
Vrijdag 21 mei. Bezoek vuilnisbelt
De groep is op stap geweest met een lijnbus naar de grote stad Cluj Napoca. In deze stad leven zwerfjongeren op en bij een vuilnisbelt. Deze belt is het doel van de tocht. De vuilstortplaats geeft de zwerfjongeren, die vaak zijn verstoten door hun ouders of geen ouders meer hebben, de mogelijkheid te overleven. Heymen Westerveld wil in de toekomst ook graag wat doen voor deze jongeren. Maar tot nu toe ontbreekt hem het geld, de mankracht en de organisatie.
Zaterdag 22 mei
Vandaag begint een ingelast programma. Bij het bezoek aan het krottendorp van Haranglab bleek dat het huisje van een gezin van 9 personen ( 7 kinderen en 2 ouders) te zijn weggespoeld. De jongeren bouwen in een aantal dagen op een traditionele manier voor dit gezin een nieuw huisje. Hiervoor kappen zij hout in het bos en maken met takken, zand, water, plastic en leem de wanden.
Verslagen van zondag 23 tot woensdag 26 mei
Door de slechte telefoonverbinding blijkt het erg moeilijk foto's te verzenden. De capaciteit van de lijnen is te gering en er zijn veel storingen. Op zondag, maandag en dinsdag is door de jongeren hard gewerkt aan het nieuwe huisje voor het gezin van 9 zigeuners. Er zijn eerst palen in de grond gezet waar tussen takken zijn gevlochten, net als een grote rieten mand.
'Uiteraard onder begeleiding van de zigeuners zijn we begonnen met het bouwen. Fantastisch hoe dat gaat, palen in de grond, beton erom heen gestort, takken horizontaal aangebracht, daartussen hooi en vervolgens afgestreken met leem en koeienmest. Erg leuk om eens mee te maken.'
Tussen die takken is gestuukt met een mengel van leem, aarde en water. Het huisje heeft ook ramen, die zijn gesloopt uit een ander huisje en een houten dakconstructie. Heymen heeft golfplaten besteld die na levering direct op het dakbeschot worden gespijkerd. Doordat de jongeren direct voor de zigeuners werken en niet zoveel aan het ontmoetingscentrum, is de waardering toegenomen. Heymen heeft daarom gevraagd of ook de andere groepen een huisje zouden willen bouwen voor een zigeunergezin.
In de nacht van dinsdag op woensdag heeft het dolblije gezin voor het eerst in "hun" huisje geslapen.
Raymond meldde telefonisch dat alles op rolletjes loopt. Men kan het goed met elkaar vinden. Ook de filmploeg is blij met hun deelname aan de reis. Zij hebben veel materiaal "gedraaid" om straks in Nederland een prachtige film te kunnen monteren. Woensdag 26 mei is de laatste dag in Haranglab. Als de reis niet tegenzit is de groep in de loop van donderdag weer thuis in Rotterdam.
'Ja, een week gaat snel, veel te snel. Ook al hadden we geen enkele luxe, moesten we ons wassen aan een teil, was er geen wc die je kon doortrekken, was er geen tv of radio, deze week ging zo verschrikkelijk snel dat eigenlijk iedereen nog wel had willen blijven.'
27 mei. Trammelant onderweg
Woensdag is de groep vanuit Haranglab vertrokken richting Den Haag. Bij de grenscontrole tussen Roemenië en Hongarije ging het mis. Vedat en Suresh zouden niet de goede visa hebben met als gevolg dat zij en Raymond achterbleven. Via een betaling (100 euro) konden de drie met een volgende trein verder reizen. Raymond vertelde dat er niks mis was met de papieren maar dat de douane wat bij wilde verdienen. Het is onduidelijk of ze de anderen nog inhalen. Ze hebben de conducteur een "aanmoedigingspremie" toegeschoven met de bedoeling dat deze trein wat harder zal rijden dan normaal.
Groep weer bij elkaar
Het smeergeld heeft gewerkt, de groep reist weer samen. Door de trein die een uur achter lag wat harder te laten rijden en korter te laten stoppen is er aansluiting gevonden met de anderen. Men verwacht vanmiddag om 16.16 uur op het station in Rotterdam aan te komen.
Wat een ervaring en wat een kanjers!
Piet Prinsenberg: Toen ik het plan had om met jongens van Voorwerk over de grens te gaan kijken om hen een andere wereld te laten zien, had ik nog geen idee hoe dat zou verlopen. Natuurlijk ga je met veel overgave en enthousiasme aan de slag, maar er zijn toch momenten dat je denkt: waar begin ik aan?
"Wat een ervaring was het om met deze jongeren op reis te gaan en daar te werken.
Kanjers waren het zonder enige uitzondering."
Natuurlijk moest er wel eens corrigerend opgetreden worden maar over het algemeen hebben de jongens zich zeer correct en respectvol gedragen. En ze hebben wat gezien hoor. Zigeunerkinderen, helemaal vervuild, mannen die erg veel drinken, bedelende zigeuners, mensen die altijd vroegen om eten omdat ze honger hebben. Onderkomens die alleen uit wat takken bestonden waar plastic over gespannen was en waar een gezin in woonde, etc.
Natuurlijk zag je de jongens denken en natuurlijk is dat in hun brein opgeslagen, maar ze zijn met veel moed en inzet verder gegaan, hebben gewerkt voor deze mensen en hebben ingezien dat er nog veel armoede is en dat zij wel in heel veel weelde leven hier in Nederland.
Kortom het was een fantastische en goede ervaring en nogmaals, deze kanjers van jongens hebben daar wat neergezet. Namens Voorwerk Albeda College wil ik Ebbie, Gino Kevin, Gino, Suresh, Fergel, Dairick, Vedat en Edison ongelooflijk bedanken voor hun inzet. Ik wens deze jongelui, mede namens de andere begeleiders, heel veel succes in hun verdere leven en hoop dat ze wat gaan doen met deze ervaring. Kanjers heel goed werk en bedankt.
24 juni. Eindpresentatie Roemenië 2004
De avond wordt geopend door Piet Prinsenberg met een speech over het doel van de reis. 
Hoe de reis verliep zagen we in een film die de jongens zelf gemaakt hadden. Wat heel duidelijk naar voren kwam was dat ze het heel indrukwekkend vonden en dat ze zeker nog eens terug willen. Zij waren het visitekaartje van Voorwerk om te laten zien hoe jongeren ook kunnen zijn.
Op de film was te zien hoe ze een huis bouwde, hoe de zigeuners daar leven. De jongens vertelde in een vraaggesprek met onze teamleider Sybren Kokee, om de beurt hoe zij het zelf beleefd hadden. Na de film kwamen alle jongens op het podium, daar kregen ze de film uitgereikt van Piet. Volgens Sybren zou het goed zijn als iedere leerling van Voorwerk dit eens mocht doen.
Tenslotte houdt de heer van Galen een korte toespraak en overhandigd de jongens een oorkonde als waardering voor het werk wat ze voor de zigeuners hebben gedaan. Applaus voor de jongens daarna nog na praten met een drankje en een hapje.
Documentaire over deze reis op TV
De uitzendingen van de 4-delige NPS-documentaire 'Hoezo kansloos' over de reis van de Rotterdamse groep naar Roemenië zijn op de zondagen 14, 21 en 28 november en 12! december, telkens van 16.30 tot 17.00 uur op Nederland 3. In verband met Sinterklaas dus niet op 5 december!
14 november. Filmpresentatie in Rotterdam een succes
Op vrijdagavond 12 november hebben Jan Katsma en Debby Kleijn van Roaring films de eerste 2 delen van hun 4-delige film op het Rotterdamse Albeda College laten zien. De film "Hoezo Kansloos" is het debuut van Jan en Debby. Zij waren aan het begin van de avond b ehoorlijknerveus.Dejongerendiemeewaren geweest en de hoofdrol in de film speelden, hadden hetzelfde gevoel "zou het een mooie film zijn geworden?". Zoals bekend gaat deze film over de reis naar Haranglab die de Rotterdamse jongeren afgelopen zomer hebben gemaakt. De begeleiding van deze reis was in handen van Piet Prinsenberg, docent van de Rotterdamse school, Raymond van Bohemen van Welzijn Scheveningen en Hagenees Rick Koch als vrijwillig begeleider.
Wij kunnen u melden dat iedereen enthousiast was over deze film. De jongeren, hun ouders, familie, vrienden, bekenden, docenten en directie van het Albeda, allen vonden de film prachtig. De film verteld op een humoristische manier de vaak chaotische belevenissen van de groep. De filmmakers zijn er in geslaagd de groep van binnenuit te filmen. Iets wat hun gelukt is doordat ze dagenlang met deze jongeren optrokken, deel uitmaakten van de groep en hen met respect behandelden. In deel 1 (zondag 14 november) wordt verslag gedaan van de voorbereidingen van de reis.
Aan het eind van de presentatie stond de jongeren een verrassing te wachten. Debby en Jan haalden hen op het podium en bedankten hen uitvoerig. Daarnaast kregen ze van de twee filmmakers geschenkenbonnen.
'Volgend jaar wil ik weer'
Ebby ( 16 jaar) is net zo'n 2 weken terug uit Haranglab. 
Hij is een aantal jaren geleden vanuit de Antillen naar Nederland verhuisd. Hij zit op het Albeda College in het project Voorwerk. Op dit moment loopt Ebby een stage aan de Waalhaven en leert daar professioneel lassen.
Kicken
Ebby was voor het eerst in Roemenië. 'Het is een prachtig land met mooie bergen en bossen', vertelde hij ons. 'Het leven voor die zigeuners is echter niet goed daar en wat een armoede, onvoorstelbaar'. Omdat hij zo met de zigeunergroep te doen had, hielp hij hen graag. 'Ik heb de bomen gehakt voor het zigeunerhuisje en ook verder die week steeds hard gewerkt aan dat huisje. Ik vond het kicken om dat gezin te helpen'.
'Het eten was wel een beetje smerig'
Op deze werkvakantie kijkt Ebby met veel plezier terug. 'De groep was tof en wij hebben onwijs veel gelachen.' Wat hij niet gedacht had was dat het snachts knap koud werd daar in Roemenië. De volgende keer neemt hij daarom zeker een extra deken of een dikkere slaapzak mee. Ook het voedsel kon hem weinig bekoren: 'Het eten was wel een beetje smerig, maar ik heb wel steeds alles op gegeten want wij moesten wel door om die mensen te helpen'.
Aan het eind van ons gesprek herhaalde Ebby wat hij aan het begin ook al had gemeld: 'Het was hartstikke gaaf en volgend jaar wil ik weer'.